Tamboofii Seera

Tamboo xuuxuun nama xuuxu irrattis haa ta’uu bakka namoonnii baay’een argamanitti xuuxuun rakkoo fayyaa kan qaqqabsiisu ta’uu odeffannoon madda adda addaa irraa argamuu ni mul’isa(muldhisa).Kana qofaa osoo hin taanee waraqaawwan tamboon itti samsamamu irratti barreeffamni tamboon du’aaf nama saaxilaa, tamboon dhibeewwan kaansariinama qabsiisa jedhu barreeffames kan argamuu yommuu ta’ukun miidhaa tamboon qaqqabsiisuu kan akeekuudha.
Qorannoo Dhaabbani Fayyaa Addunyaa (WHO) yeroo adda addaa taasisuu irratti akka mul’isutti(muldhisutti) namonni miiliyoona 8 tti tilmaamaman sababa tambootiin akka guutuu addunyaatti kan du’an yommuu ta’u kana keessaa namootni miliyoonni 1.2 ta’an namoota hin xuuxnedha.Akkasumas gama diinagdeetin immoo Doolaara Ameerikaa Biiliyoona 500 tilmaamamu miidhaa qaqqabsiisaa jira.Bu’uura qorannoo kanaatiin rakkinootni kun kan uumaman biyyoota guddatanitti ta’us yeroo ammaa garuu sababa adda addatiin biyyoota hin guddanneettis rakkoon kun kan babaldhachaa(babal’achaa) jirudha.Rakkinni kun babal’achuu irraan kan ka’e hawaasni addunyaa tamboo to’achuu irratti ejjannoo walfakkaata akka qabatan tasisee jira.
Yeroo Jalqabatif A.L.Awuropaa bara 2003 Dhabbanii Fayyaa Addunyaa(WHO) tooftaawwan tamboo to’achuuf dandeessisuufi biyyoota miseensa ta’an dirqama irra kaa’u <> yookiin sanada waligalee tamboo to’achuuf bahee mirkaneesse.Haa ta’u malee waliigaltee kana hojiirra oolchuf mariin kan jalqabame bara 1995 ture.Seenaa Dhaabbata Mootummoota Gamtoomanii kaassatti konvenshiniin kun konveenshinii yeroo gabaaba keessatti hojii irra ooledha.

Barruu Xinxala Seeraa Murtii MMF dhadacha Ijibbaata irarttii taasifamee. Pdf

Dhimmootni RTD dhaan ilaalaman mirga of irraa ittisuu shakkamaa kan hin sarbine ta’uu seerotaa fi Murtii dhaddacha Ijibaataa Mana Murtii Waliigala Federaalaa Jildii 17ffaa Lakk.Galmee 100712 ta’e irratti kenname
Barruu:- Xinxala Seeraa.

Qophessaan:- Mulugeta M.

Bitootessa 2013
Jimmaa, Oromiyaa

https://youtu.be/0glebW9EFh8
1.1. Seensa waligalaa
Namni himatame akkuma nama kamiyyuu mirgoota daangaa seeraa keessatti kabajameef qaba.Mirgoota kana keessaa mirga murtii saffisaa argachuun isa tokkoodha.Mirgi kunis Heera Mootummaa Federaalaa Dimookraatawaa Rippublika Itoophiyaa keewwata 20(1) irraa hubachuun ni danda’ama.Gama biraatin immoo dhimmi yakkaa osoo wal-irraa hin ciccitin yeroo gabaabaa keessatti kan dhagahamuu fi xummuramuu qabu ta’uu seera deemsa falmii yakkaa irraa hubachuun ni danda’ama.Kana qofa osoo hin taane seerota idila addunyaa biyyi keenya mallateessite keessa tokko kan ta’e Konveenshiniin Mirga sivilii fi siyaasaa mirga kanaaf beekkamtii fi eegumsa kenneet jira.Haa ta’u malee gaalee yeroo gabaabaa jedhu kun hiikoof kan saaxilame waan ta’eef dhimmuma walfakkaataa irratti murtiin kennamu garaagarummaan guyyootaa,torbanii fi darbees baatidhaan lakkaa’amu akka uumamu ta’eet jira.Kana Furuudhaaf jecha immoo yaadrimeen Tooftaa Saffisa Adeemsa Falmii Yakkaa (TSAFY) yookiin RTD (Real time Dispach) jedhu hojii irra ooluu danda’eera.Haa ta’u malee gama ogeessota adda addaatin ilaalchi fi hubannoon yaadrimee kana irratti muldhatu(mul’atu)murtiiwwan adda addaa akka kennamaniif sababa ta’aat jira.
Garaagarummaa ilaalchota dhimma kana irratti muldhatan (Mul’atan) keessaa mirga of irraa ittisuu himatamaa dhiphisaa, hanga murtiin dhumaa kennamutti mirga qulqulluu ta’ee tilmaamamuu himatamaa sarbaa.Mirga Abukkaattoo isaa faana mari’achuu sarba kan jedhan isaan ijoodha.Kanuma bu’ura godhachuudhaan dhugumayyuu tooftaan Saffisa Adeemsaa Falmii Yakkaa(TSAFY) yookiin RTD mirga of irraa ittisuu(ragaa ittisaa dhiyeeffachuu) himatamaa sarba moo? hin sarbu? kan jedhu barreeffama kana keessatti kan ilaallu ta’a.

Seenaa Dhufaatii
Adeemsi murtii battalaa (TSAFY) yookiin RTD dhuma bara 1994(GC) irratti biyya Faransaayitti kan jalqabamee fi booda irra gara guutuu Faransaayitti kan babaldhate(babal’ate) ta’uu odeeffannoowwan gama kanaan barreeffaman ni muldhisu(Mul’isu).Booda irra immoo bara 2006(Gc) biyya Yunaayitid Kingdam(UK)tti moggaasa ‘Next Day Justice’ jedhuun jijjiirama guddaa akka fide himama.Biyya Faransaayitti “Real Time Dispatch” Britaaniyaatti “Next Day Justice”kan jedhamu adeemsa addaa osoo hin taane tooftaa addaati.(RTD is not a special procedure as such.It is rather a technique).Yeroo baay’ee dhimmootni kun hojii irra kan oolan yakkoota harhaaf harkatti qabamaniifi.
Akka Biyya keenyaatti yeroo jalqabaatif dhimmi kun kan hojiirra oole biyya Harargeetti kabaja Ayyaanaa Gabreelii Qullubbiitti.Ergaa ennaa sanaati jala bultii Barkumee Itoophiyaatii jalqabee Magaalaa Finfinneetti kan ittiin hojjatamaa jirudha.Kana Qofaa osoo hin taane Biyya Hawaasaatti kabaja ayyaana Gabreeli irratti yakkoota harkaa fi harkaa irratti adeemsi kun kan baldhinaan itti hojjatamaa jiruudha..
Muuxannoo Biyya Ambaa
1.Faransaay:-Biyyi kun wixinneessituu yaada kanaa akka taate ni beekama.
Ulaagaawwan biyya kanatti itti fayyadaman yoo ilaallu
 Dhimmichi RDT’f mijataa ta’uu qaba
 A/A fi Himatamaan /Abukaattoon isaa dhimmichi RTD dhaan akka ilaalamu waliigaltee irra gahuu qabu.
 Gochi Yakkaa raawwatame hidhaa waggaa 7 olii kan hin adabsiifne ta’uu qaba
 Himatamaan Abokaattoo ittisaa faana dhiyaachuu qaba.
 Dhimmi guyyaa 1tti hin xummuramu yoo ta’e himatamaa hanga guyyaa 5tti to’annaa jala tursiisuun ni danda’ama.
2.Biyya Inglaand
 Aangoo Poolisiitii
 Aangoo galmee cufu qaba.
 Poolisiin dhimmichi adeemsa seeraa keessa darbuu qaba jedhe yoo itti amane A/Alangaatti dabarsa.
 Jalqaba dhimmichi RDT dhaan kan ilaalamu ta’uu seeraan tumamuu qaba.
 Aangoo M/Murtii Maajistireetii jalatti kan kufu ta’uu qaba.
 Hanga hidhaa baatii 6’tiin kan adabsiisu ta’uu fi
 Himatamaan gocha yakkaa kan raawwate ta’uu amanuu qaba.
3.Muuxannoo Biyya Keenyaa
Immaamata haqa yakkaa bara 2003 bahe irratti qaamotni haqaa yakkoota harkaaf harkaa qabiyyeen ragaa isaanii walxaxaa hin taanee fi yakkoota biroo sirna gabaabaan yeroodhuma sana M/Murtiif dhiyaatanii murtii akka argatan hojiimaata hojii irra oolchu jechuun ibsee jira.
Yakka harkaa fi harkaa fi yakkoota biro adeemsa gabaabaadhan akka ilaalaman murteessuuf aangoo kan A/A ta’uu ibsa.Kana yommuu murteessu garuu haala waliigala yakkichaa,qabiyyee fi dandeetti ragaa akkasumas fedhi miidhamaa fi shakkamaa ilaalcha keessa kan galche ta’uu seera deemsa falmii fi seerota biroo keessatti ifaan tumama ergaa jedhu qaba.Haa ta’u malee seera deemsa falmii yakkaa keessatti yakkoota harkaa fi harkaatin walqabatee haala eeru fi himannaan itti dhiyaatu ilaalchisee s/d/f/y/keewwata 21(1) jalatti yakkoota iyyannoo dhuunfaatin dhiyaatan irratti eerus ta’ee himannaa dhiyeessu osoo hin barbaachisin himannaa dhiyeessun ni danda’ama ergaa jedhu qaba kun hamma ta’e dhimmichi akka saffisaan ilaalamu furmaata kan kaa’e fakkaata haa ta’u malee yeroo hammamii keessatti isa jedhu hin ibsine.
4.Naannoo Oromiyaa
Jiijjiiramni Bu’uraa Adeemsa Hojii(JBAH)’n bara 2006 fooyya’ee bahe akka ibsutti dhimmi tokko RTD dha jedhamee ilaalamuuf ulaagaawwan guutamuu qaban:-
 Yakka harkaa fi harkatti qabaman
 Gocha yakkaa raawwatamee qoratamuun sa’aatii 48:00 keessatti himatni M/Murtii yoo dhiyaate
 Bu’aan ragaa teeknikaa yookiin taaktikaa deeggaramuu qabu sa’aatii 48:00 keessatti walqabatee dhiyaachuu yoo danda’e
 Yakki raawwatame miidhaan isaa fulduratti bu’aa gara biraa kan hin hordofsifne ta’uun isaa yoo mirkanaa’ee beekame.
Kanaaf barreeffamoota armaan olii irraa akka hubannutti dhimmichi raawwatamee sa’aatii 48 keessatti mana murtii dhiyaatee yoo murtii argate ta’uu hubanna.Haa ta’u malee gama kamiin mirga of irraa ittisuu himatamaa sarba kan jedhu irratti garaagarummaa ilaalchaa yoo ta’e malee seerichi waanti ifaan kaa’u jiraachuu baatus waanti ifaan hin dhorkamne immoo akka eeyyamametti lakkaa’ama qajeeltoo jedhu fudhachuudhaan me dhimma armaan gadii kana haa ilaallu.
Xinxala dhimmaa
Murtii Dhaddacha Ijibaataa M/M Waliigala Federaalaa Jildii 17 lakk.galmee 100712 irratti
Dhimmootni RTD dhaan ilaalaman mirga of irraa ittisuu himatamaa kan hambisu danda’an himatamaan karaa ifa ta’een mirga of irraa ittisuu isaa kan dhiise ta’uu yoo mirkaneesse qofa.
Murtiin dhaddachi kun kenne jildii 17ffaa lakk.galmee 100712 irratti yommuu ta’u dhimmichi kan jalqabe waamamaan ammaa iyyataa ammaa irratti himannaa dhiyeesse bu’ura godhachuudhani.Kunis iyyataan ammaa seera yakkaa MFDRI bara 1996 bahe keewwata 669(2) irra darbuun badhaadhina hin malle ofii argachuuf yookiin nama biroof argamsiisuuf yaadee gaafa guyyaa 18/02/2006 tilmaamaan guyyaa keessaa sa’aatii 6:00 yommuu ta’u kutaa addaa Kolfee Qaraaniyoo Aanaa 02 bakka addaa dhaabbata oomisha bu’aa pilaastikaa Kaarra Qoree Dagaamaan jedhamu keessatti Hojii Gaggeessaa(dura bu’aa) ta’ee qacaramee osoo hojjachaa jiruu qabeenya miidhamaa dhuunfaa Amaara Abrahaam kan ta’an pilaastika meeshaa dheedhii kophee karaxixi dhibba tokkoof shantama,gatiin karaxixix tokkoo qarshii 1100(kuma tokkoof dhibba tokko) waliigala tilmaama qarshii 165,000(Kuma dhibba tokkoo fi jahaatamii shan) baasu fudhatee himatamaa 2ffaa obbo Darajjee Fiqaaduutti kan gurguree qabame waan ta’eef yakka hannaa cimaa raawwateef himatame kan jedhudha.Himatamaanis M/Murtii dhiyaatee himannaan A/A dubbifameefi akka hubatu erga taasifamee booda jecha amantaa fi waakki gaafatamee kan waakkate waan ta’eef A/A ragoota himannaa isaa mirkaneessaniif dhiyeessee dhageessiseera.
Kana booda ragoonni A/A irratti kan mirkaneessan ta’uu hubachuun ragaa ittisaa fedhii iyyataatin kan bira darbe ta’uu caqasuun keewwatuma A/A himate jalatti balleessaadha erga jedhee booda bu’ura qajeelfama adabbiitin xinxaluu isaa caqasee hidhaa cimaa waggaa 8 fi baatii 5 akka adabamu murteesse.Iyyataanis murtii kana komachuun M/Murtii Ol’Aanaa Federaalaatti dhiyeeffachuun bitaaf mirgi erga wal falmaniii booda murtiin balleessuma Mana Murtii jalaa kan cime ta’us murtii adabbii kenname irratti garuu akkaataa qabiinsa sababoota adabbii cimsanii fi salphisan irratti dogoggorri kan jiru ta’uu fi dogoggora sana kan sirreesse ta’u ibsuun iyyataa hidhaa cimaa waggaa 6 fi baatii 6 tin akka adabamu murteesse.
Iyyatni ijibaata amma dhiyaate kun murtii kana komachuun yommuu ta’u qabiyyeen bu’uraa iyyatichaas manni murtii jalaa raga ittisaa nan qaba osoon jedhuu raga ittisaa iyyataa osoo hin dhagahin kan darbe A/A yakkichi raawwatamuu isaa hin mirkaneessine,yakki raawwatamee jedhamee fi keewwatni caqasame kan wal hin simne fi murtiin adabbii kenname sirri miti sababoota jedhan kan qabateedha.Iyyatichi qoratamee mirgi raga ittisaa himatamaa kan bira darbame sirrii ta’uu fi dhiisuu isaa qulqulleessuuf dhaddacha kanatti akka dhiyaatu kan taasifame yommuu ta’u waamamaanis dhiyaatee bitaaf mirgi barreeffamaan akka walfalman taasifameera.Akkasumas galmeen haadhoon mana murtii jalaa akka dhiyaatu taasifameera.
Jalaa Dhufaatin dhimmichaa gabaabinaan akka armaan olittii ibsame yommuu ta’u dhaddachi kun falmii bitaaf mirgaa murtii iyyata ijibaataaf ka’umsa ta’e tumaalee seeraa faana mirkaneessun ni dhiyeessisa jechuun ijoo qabame faana akka itti aanutti qorateera.
Iyyataan balleessaadha kan jedhame ragoota A/Alangaa dhiyeefateen iyyataan ragaa ittisaa hin qabu akka jedhe barreeffamaa fi jechaan mana murtiif mirkaneesse ta’uu garagalcha murtii Mana Murtii jalaa irraa hubanneerra.Iyyataan sadarkaa ijibaatatti immoo ibsi mana murtii jalaa kun fedhii isaanitiin ala galmaa’u fi raga ittisaa dhiyeeffachuuf gaaffii dhiyeeffatanii kan ture ta’u ibsuun falmaniiru.
Bu’urumaan mirga namoota himatamanii seeraan eegameef keessaa tokko raga isaan irratti dhiyaate kamiyyuu ilaaluu,ragoota isaan irratti dhiyaatan gaafachuu,ragaa ittisaaf isaan fayyadu dhiyeeffachuu yookiin dhiyeessifachuu akkasumas ragoonni isaani dhiyaatanii akka dhagahamaniif gaafachuu akka ta’e Heera Mootummaa FDRI keewwata 20(4) kan tume yommuu ta’u mirgi kun bu’ura Heera Mootummaa keewwata 9(4) tin waliigalteewwan Idila Addunyaa qaama seera biyyatti ta’en eegumsi kan taasifameef ta’uu waliigaltee Mirga Sivilii fi Siyaasaa keewwata 14(3)(B) irraa hubachuun ni danda’ama.Mirgi himatamaa tumaalee kana jalatti ibsaman kan hubachiisu himatamaan tokko ragaa hin taaneen balleessaa akka hin jedhamnee fi gama himataatinis ragaan dhiyaate yoo ta’e gama isaatin gocha balleesaa kan hin raawwannee fi qulqulluu ta’uu isaa ibsuu haala itti danda’u ta’uu dha.Kanaaf himannaa isa irratti dhiyaateef ittisa dhiyeeffachuuf waantoota barbaachisoo ta’anii fi yeroo gahaa argachuu akka qabu seerichi ni hubachiisa.Himatamaan mirga of irraa ittisuu heera mootummaan eegumsi taasifameef akka seeraan fayyadamu gochuun(Taasisuun) itti gaafatamummaa mana murtii ta’uu hafuura fi qabiyyee tumaa heera mootummaa keewwata 13(1) fi (2) irraa dhimma hubannuu dha.Kana ta’uu isaatin mirga of irraa ittisuu himatamaa bira darbuun kan danda’amu himatamaan mirga isaa kan itti hin fayyadamne ta’uu ifaan mana murtiif yommuu mirkaneessu qofa akka ta’e hafuura tumaalee irraa kan hubannuudha.Himatamaan mirga isaa dhiisuu bakka hin mirkanoofnetti garuu himatamaan mirga of irraa ittisuu dhiisera ibsa jedhuun manni murtii xinxala isaa irratti qofa caqasun seerummaa kennuun adeemsa sirrii miti.
Dheerina dhimmoota hambisuuf jechuudha tooftaan adeemsa murtii battalaa RTD kaayyoon isaa bu’uraa dhimmoota raga walxaxaa hin qabne haala salphaan murteessuf hojiimaata diriirsuun alatti mirgoota himatamaa heera mootummaa fi seerota biro raawwatinsa qabaniin egaman haala miidhuu danda’uun hojii irra oolchuu akka hin taane ni beekama.Kana ta’uu isaatin mirgootni seeraan eegamanii fi adeemsi seerummaa galumsa seeraatin hoojirra olchuun seerummaa kennuun alatti dhimmi tokko adeemsa murtii battalaa RTD bu’ura godhatee dhiyaachuu isaatin qofa kan hafu miti. Adeemsa murtii battalaa RTD bu’ura godhachuun dhimmi ilaalamu mirga of irraa ittisuu himatamaa dhiisuuf kan dandeessisu himatamaan mirga isaa kana haala shakkii hin uumnen dhiisuu isaa yoo mirkaneessedha.
Dhimma qabannetti yommuu deebinu manni murtii jalaa dhimmicha kan ilaale hojimaata adeemsa murtii battalaatin yommuu ta’u iyyataa balleessaa kan taasise raga A/Alangaatin itti mirkanaa’ee ragaa ittisaa akka qabu gaafatamee ragaa ittisaa nan qaba jechuun dhaddachaaf jechaafi barreeffamaan kan mirkaneesse sababa jedhuun ta’uu qabiyyee murtii irraa ilaallerra.Barreeffamni mana murtii jalaa kun iyyataan karaa tokkoon barreeffamaanis ta’ee jechaan ragaa ittisaa nan qaba jechuu kan agarsiisu yommuu ta’u gama biraatin immoo iyyataan raga ittisaa kan hin qabne ta’uu ibsuu kan mirkaneessedha.Barreefama mana murtii jalaa iftoomina dhabe kana dhugummaa isaa hubachuuf jecha galmee haadhoo dhiyeessifnee ilaallerra.Galmee mana murtii jalaa akka ilaaletti manni murtii jalaa iyyataadhaan jala murtii of irraa ittisi onkololeessa 28 bara 2008 dhaddacha ooleen yommuu kennu Jala Murtii guca/foormii dursee qophaa’een guutamee kan kenname yommuu ta’u qabiyyeen isaas iyyataan ragaa ittisaa hin qabu jechuun ibsuun kana kan ibse immoo dhaddacha irratti barreeffamaa fi jechaan ta’uu kan ibsu ta’us iyyataan jechaan ibsuu isaa Jala murtiin ala waraqaa dhaddachaa irratti kan hin galmoofne barreeffamaan mirkaneessera jechi jedhus sanadoota galmicha keessa jiran keessa kan hin jirre ta’uu dhaddachi kun hubateera.Kana ta’uu isaatin manni murtii jalaa foormii jala murtiif fi murtii dursee qophaa’e yommuu guutu jechootaa fi gaalewwan qalamaan(iskiribtoodhaan) haqee iyyataan ragaa ittisaa hin qabu jedhe jechaa fi barreeffamaan mirkaneessera jechuun raga ittisaa dhagahuu kan darbe ta’us ragaan kana mirkaneessu dhabamuun isaa galmee haadhoo mana murtii jalaa irraa hubanneerra.Karaa kanaan dhimmicha yommuu ilaallu iyyataan mirga seeraan eegameef mirga ragaa ittisaa dhageessifachuu manni murtii jalaa kan darbe iyyataan ifatti mirga isaatti fayyadamuu dhiisuu osoo hin mirkaneeffatin ta’uu isaatin murtiin dhimmicha irratti kenname dogoggora seeraa bu’uraa ta’e kan qabu ta’ee argineerra.
Yaada Xummuraa
Kanaaf akka waliigalaatti dhimmoota armaan olitti tarraa’an yommuu cuunfinee ilaallu muuxannoowwan biyya alaa keessattis ta’ee akka biyya keenyaatti jiran irratti dhimmi tokko adeemsa murtii battalaa(RTD) dhaan ilaalamuun isaa mirga of irraa ittisuu himatamaa kan hin sarbine ta’uudha.Dabalataan xinxala dhaddacha ijibaata kanaa irraa kan hubannu dhimmichi adeemsa murtii battalaatin(RTD) dhaan ilaalamuun isaa qofti mirga of irraa ittisuu himatamaa kan hin sarbine ta’uudha.Haa ta’u malee mirgi kun kan bira darbamuu danda’u himatamaan ifaan ifatti mirga kanatti fayyadamuu kan hin barbaanne ta’uu haala shakkii hin uumneen jechaa fi barreeffamaan yoo ibseedha.Kana jechuun akka qajeeltotti dhimmotni adeemsa murtii battalaatin (RDT) ilaalaman mirga of irraa ittisuu hin sarban garuu immoo haala addaatin himatamaan fedhii yoo qabaate bira darbamuu danda’a fedhii isaa kanas ifaan yoo ibse qofa ta’a jechuudha Kanaaf mirgi of irraa ittisuu himatamaa mirga heera mootummaa biyya keenyaanis ta’ee seerota idila addunyaa biyyi keenya mallatteessitee keessatti eegumsi taasifameef kana hojii irra oolchudhaan walqabatee garuu of-eeggannoo qaamni hunduu taasisuu akka qabuudha.Sababni isaammoo yakkoota RTD dhaan ilaalaman irratti dhimmichi RTD dhaan ilaalamun isaa qofti mirga of irraa ittisuu himatamaa kan hin sarbine ta’uu hubatamee qaamoleen haqaa hundi gahee isaanii bahachuu akka qaban hubatamuu qaba.
Mulugeetaa Magarsaa
Aanaa Cooraa Botor
Jimmaa Oromiyaa.
.

FDRE Constitution pdf & app:

FDRE CONSTITUTION available in pdf and app download and use. We nation nationality and people of Ethiopia…..Fully cognizant that our common destiny can best be served by rectifying historically unjust relationships and by further promoting our shared interests;
Convinced that to live as one economic community is necessary in order to create sustainable and mutually supportive conditions for ensuring respect for our rights and freedoms and for the collective promotion of our interests…. proclaimed in 1987 Ethiopian calendar proclamation no 1/1996

THE CRIMINAL RESPONSIBILITY OF A PERSON WHO OWNS A VEHICLE APPREHENDED TRANSPORTING ILLEGAL COFFEE_pdf

A person who owns a vehicle apprehended transporting illegal coffee is punished by a fine of Birr 50,000 and an imprisonment of three to five years under Article 15(6) of the Federal Coffee Quality Control and Marketing Proclamation. The wording of the provision and different interpretation rules indicate that the crime is a strict or/and a vicarious criminal liability offence that punishes a person without the need for proving his guilty mind or guilty act. In practice, however, it is interpreted and applied inconsistently. Where some courts apply it as the direct meaning of the provision suggests, other courts penalize an owner of a vehicle apprehended transporting illegal coffee only where he carries out the illegal act personally. Furthermore, Article 23(6) of the Oromia Coffee Quality Control and Marketing Proclamation, which is intended to facilitate the implementation of the previous provision, conveys indefinite meanings as to the criminal responsibility of a person who owns a vehicle apprehended transporting illegal coffee. Hence, it further complicates the problem. Moreover, the provisions are encroaching on the fundamental human rights and the uniform application of the basic criminal principles in the country. In view of that, this article recommends that the Federal Legislature and Caffee Oromia should reconsider the criminal responsibility of a person who owns a vehicle apprehended transporting illegal coffee and reset the liability that goes with the spirit of the FDRE Constitution and the Criminal Code.

Oromia Regional State Constitution PDF

Heera Mootummaa Naannoo Oromiyaa, pdf kan bakka bu’oota uummata Naan nichaatiin irratti mari’atamee, Waxabajjii 14 bara 1987 yeroo jalqabaatiif ragga’eefi hanga ammaa hojiirra ture, bal’inaan ilaaluudhaan qooddii
aangoofi itti gaafatama qaamota Mootummaa Naannichaa ifaan tumuufi akkaataa tajaajila si’oomaan kennuu danda’uusaanii agarsiisuun sirreessuud haan Heericha fooyyessuun barbaachisaa ta’ee
Oromia regional state constitution pdf

Olmaa Dhaddachaa

Manni murtii Waliigala Oromiyaa dhaddachi dhaabbii damee jimmaas, dhaddacha gaafa 29/03/2015 ooleen mormii sadarkaa duraa gama abbaa alangaatiin ka’e sadan seerota rogummaa qaban waliin xiinxaluun mormii sadarkaa duraa ka’an sadaniif fudhatamummaa  kennuun himannaa dhiyaate kufaa taasiseera. Bu’uuruma kanaan, qarshii fi lafti qabiyyee olitti ibsame mootummaa irratti akka hin murtoofne kaazinaa mootummaa irraa  ittisuun danda’ameera. Insurance Education marketing & advertising Online Banking finance & investment medical lifestyle photography & film making software automotive web hosting

Murtii Kana Irraa Haa Barannuu

Irraa Haa Barannuu

Waajjira abbaa alangaa godina jimmaattii galmeen yakka ajjeechaa cimaa himatamtoota Jara Biruk Baharuu fa Namoota toorba irrattii murtii adabbii hiidhaa umrii guutuu hanga adabbii hidhaa salphaa ji’a jahaattii akkaataa raawwii fi hirmaannaa Himatamtoonni yakkicha raawwachuu irrattii qabaniin  mana murtii ol’aanaa godina jimmaattii dhaddachha yakkaa gaafa guuyyaa 30/03/2015 oleen murtii laateeraa.

Haallii Himatamtoonni yakka ajjechaa kana ittii raawwatan wal xaxaa ta’uu isaatiin akkasumas haallii raawwii yakkichaa akka malee haameenyummaa kan qabuu waan tuureef qorannaan yakkaa waajjira abbaa alangaa aanaa omo naaddaa fii Poliisii aaniichaatiin qorannaa gadii fagaataa taasiifameera. Gama kanaan waajjirri abbaa alangaa godina jimmaas hordooffiifii to’annoo addaa galmee kana irrattii taasiisuun garee yakkiicha kana waajjira abbaa alangaa aanaa omoo naaddaa  walin taasisuu qajeelchaa polisi godina jimmaa faana bu’ureessuun qorannoo gadii fagaataa ta’ee erga taasiisern booda himatamtoota namoota torba irrattii jeechunis:-

Himatamaa tokkoffaa hanga himatamaa jahaaffaa maqaan isaanii armaan gadii tarreeffamee irrattii himannaa ajjechaa ciimaa walin rawwachuu isaaniitiin himatee turee. (HB- maqaa himatamtoota humdumaa himannaa abbaan alangaa humdeesee walin wal qabsiifnee jiirraa ilaalaa)
Himatamtoota 2ffaa hanga 7ffaa jiran irrattii ammoo seera yakkaa bara 1996 bahee kewwata 445 irra darbuun namoota yakka raawwatan Dhoksuu fi gargaaruun yakka rawwachuu isaanitiin himatamanii turan

Maarree himannaan abbaan alangaa dhiheessee kan armaan gadii turee

Himataan :-  Abbaa Alangaa Godina Jimmaa

Himatamtoota

Biruuk (Abukii) Bahaaruu Haajii
Umurii – 22 ,
Hoji- Gargaaraa konkoolaataa ,
H/Maatii – qaba
Uzeefi She Kaliil A/Fiixaa
Umurii – 16 ,
Hojii- Barataa ,
H/Maatii – hinfunee
Saamu’eel Addunyaa Tashoome
Umurii – 18 ,
Hojii- Barataa ,
H/Maatii – hinfunee
Teessoon himatamtootaa 1ffaa hanga 2ffaa jiran:- G/Jimmaa Aanaa Oomoo Naaddaa Magaalaa Naaddaa Ganda 01
Saabiit( Gissaa) A/Jabaal A/Maccaa
Umurii – 22 ,
Hojii- Q/Bulaa ,
H/Maatii – hinfunee
Umar Awwal A/Maccaa
Umurii – 16 ,
Hojii- Q/Bulaa ,
H/Maatii – hinfunee
Eliyaas Haajii Kaliifaa Waarii
Umurii – 23 ,
Hojii- Daldalaa ,
H/Maatii – hinfunee
Naajii A/Giddii A/Bulguu
Umurii – 23 ,
Hojii- Q/Bulaa ,
H/Maatii – qaba

TeessoonTeessoon himatamtootaa 4ffaa hanga 7ffaa jiran ammoo:- G/Jimmaa Aanaa Oomoo Naaddaa Ganda  Bisoo Gonboo

Himata 1ffaa Himatamtoota 1ffaa haanga 6ffaa jiranu irratti

                              Yakkichii

S/Yakkaa MFDRI bara 1996 bahe keewwata 32(1)A, 35 fi 539 (1)A irra darbuun yakka Ajjechaa Lubuu namaa Cimaa rawwatamee dha.

Tarree Yakkichaa

Himatamtootni kun ta’e jedhani itti yaadani nama ajjeessuuf jecha garee dhaan ta’aani korachuun (maryyachuun) Godina Jimmaa A/Oomoo Naaddaa Magaalaa Naaddaa ganda 01 bakka addaa naannoo TPH(tajaajila poolisii hawwasaa) jedhamutti gaafa guyyaa 24/12/2014 mana dhugaatti Abbiyyot jedhamu keessatti maryyachuun gaafa 25/12/2014 haalkan keessaa tilmaamaan sa’aatii 2:30 yemmuu ta’u sababa himatamaa 1ffaa waliin haaloo walirraa qabanuuf  miidhamaa(du’aa) Admaasuu Idiriis jedhamu osoo mana isaatti galaa jiru eegatani Gajaraafi Cubee qabatani jiranuun haarka Mirgaa Irree irra rukuutani lafee haarkaa cabsuun, Mataa gara gadii, Adda isaa irra, Fuula isaa irra fi Morma isaa gara bitaa fi mirga irra bakka adda addaa rukuutani(waraananni) bakka inni kufeetti dhagaa dhaan rukkuchuun waan ajjeesaniif yakka ajjechaa Lubuu namaa cimaa garee dhaan rawwachuun himatamaniru.

Himata 2ffaa Himatamaa 7ffaa qofa irratti

                              Yakkichi

S/Yakkaa MFDRI bara 1996 bahe keewwata 445 irra darbuun namoota yakka raawwatan Dhoksuu fi gargaaruun yakka rawwatamee dha.

Tarree Yakkichaa

Himatmaan kun ta’e jedhe itti yaadee raawwatoota yakkaa nama ajjeessan Dhoksuu fi gargaaruuf jecha Godina Jimmaa Aanaa Oomoo Naaddaa Ganda  Bisoo Gonnboo bakka addaa mana jireenyaa isaa keessatti gaafa 25/12/2014 haalkan keessaa tilmaamaan sa’aatii 3:30 yemmuu ta’u  himatamtoota maqaan isaani olitti ibsame  himatamaa 1ffaa, 2ffaa, 3ffaa , 5ffaa fi 6ffaa waliin ta’un  miidhamaa(du’aa) Admaasuu Idiriis jedhamu osoo mana isaatti galaa jiru eegatani Gajaraafi Cubee qabatani jiranun qaama isaa bakka adda addaa rukuutani ajjeessani mana isaa dhaqani meeshaa yakka ittin raawwatan waliin mana isaa keessa dhoksee bulchee shakkamtootni akka miliiqanuuf waan gargaareef yakka shakkamtoota Dhoksuu fi gargaaruu waan raawwateef himatamanii jiruu kan jedhuu turee.

Mannii murtii ol’aanaa godina jimmaas bu’ura himata abbaa alangaatiin  godina jimmaatin dhihaateettii enyummaa himatamtootaa mirkaneeffachuun yakka ittii himataman dhaddacha irrattii afaan isaaniif galuun erga dubbiseefii booda jecha amantaaf waakkii himatamtootaa kan fuudhee yommuu ta’u Himatamtoonni hundinuu yakka ittii himataman kan hin raawwannee ta’u waakkachuun kan falman waan ta’eef abbaan alangaa ragoota isaa dhageesisee  ragaa namaa fi sanadaa abbaa alangaatiin dhihaatee yakka kana Himatamtoonni raawwachuu isaanii shakkidhaam olitti waan mirkaneesseef himatamtoonnii akka of irraa itifatan jedhamuus himatamtoonnii waan  ofirraa ittiisuu hindandeenyeef murtii ballessuummaa himatamtoota hundumaa irrattii bu’ura himannaa dhihaateen erga laateen booda dhaddacha gaafa guuyyaa 30/3/2015 oleen murtii adabbii

Himatamaa Biruk Bahiruu irrattii:- murtii adabbii hidhaa umrii guutuutiin
Himatamaa uzefii She Kalifa irrattii:- Murtii Adabbii Hiidhaa Ciimaa Woggaa 18
Himatamaa 3ffaa Samu’eel Adunaya irrattii :- Murtii adabbii Hiidhaa Ciimaa wooggaa 20
Himatamaa Saabiit( Gissaa) A/Jabaal irattii:= Murtii adabbii Hidhaa Cimaa Woggaa 20
Himatamaa Umar Awwaal irratti :- murtii adabbii hidhaa ciimaa woggaa 20
Himatamaa Eliyaas Haajii Kaliifaa irrattii :- Murtii adabbii hidhaa ciimaa woggaa 20
Himatamaa Naajii A/Giddii irrattii :- Hiidhaa salphaa baatii jahaatiin adabee jiiraa.

Goochaa hammenya akkanaa irraa rabbii isin haa baraaruu jeecha dabalata argachuuf websaayitii waajjira abbaa alangaa godina jimmaa

Verified by MonsterInsights